Bloedbaden en studieschulden: de 10 meest gelezen hypotheekverhalen van 2023

2023 was voor de hypothekenbranche een jaar van normalisering. Dat adviesorganisaties aan het begin van dit jaar fors in hun personeelsbestand moesten snijden bleek uiteindelijk de kern van het best gelezen hypotheekverhaal van 2023. Niet alleen wat dat betreft ging AM op onderzoek uit: ook de belofte dat kopers hun studieschuld niet meer konden verzwijgen voor De Hypotheker kon op een controle rekenen. Sneak peek: verzwijgen kon nog prima!

Na de gekte van 2021 en de eerste helft van 2022 viel het aantal hypotheekaanvragen in de tweede helft van vorig jaar fors terug. Uiteindelijk erkenden Viisi, Moneywise en Frits in januari 2023 dat zij van een (verhoudingsgewijs) significant deel van hun personeelsbestand afscheid hadden genomen: respectievelijk twintig, twee en nogmaals twintig hypotheekadviseurs. Van de ondervraagde bedrijven bleek alleen bij Stip geen sprake van een krimp. Al met al genoeg voor een eerste plek wat betreft de meest gelezen hypotheekverhalen van 2023.

'De woningmarkt is een loterij'

In de aanloop naar AMhypotheken 2023 op 18 april in Amsterdam spraken we met onder anderen een van de sprekers op het hypothekenevenement: financieel journalist en zelfverklaard huisjesmelker Hans de Geus. Hij ging onder meer in op de groeiende kloof op de woningmarkt. Op de maatregelen van (tegenwoordig demissionair) minister De Jonge. En op de invloed van grondprijzen op het feit dat de woningmarkt en nieuwbouwplannen piepend en krakend tot stilstand zijn gekomen. Zijn voornaamste conclusie: we hadden de woningmarkt nooit moeten dereguleren. “Nu is het een loterij.”

Studieschuld verzwijgen? Jazeker.

‘Studieschuld via brondata altijd meegenomen in hypotheekadvies’. Eind 2021 liet De Hypotheker weten dat het studieschulden altijd op zou vragen als het iemand van hypotheekadvies zou voorzien. Ergo: je studieschuld verzwijgen zou tot het verleden gaan behoren. Zo heet werd de soep echter niet gegeten. Dat bleek wel toen AM een aantal De Hypotheker-filialen opbelde. Geen enkele keer verwees iemand naar Ockto, slechts in één geval liet een hypotheekadviseur weten hier niet aan mee te werken. Vier van de vijf keer werd de plicht weer bij de klant neergelegd. Terwijl dat nou juist níét de bedoeling was. Een bevinding die door De Hypotheker niet in de wind werd geslagen.

'Banken, stop met hypotheekadvies'

Het is Munt-directeur Menno Luiten nog steeds een doorn in het oog dat banken ‘hypotheekadvies’ geven, terwijl ze daarin alleen hun eigen producten adviseren. Hij roept daarom banken op om te stoppen met het geven van hun productgebonden ‘hypotheekadvies’ en zich in plaats daarvan puur te richten op hun rol als hypotheekverstrekker. Voor het creëren van een dergelijk level playing field zullen wet- en regelgeving wel aangepast moeten worden. “En daarvoor hebben we weer brancheorganisaties zoals Adfiz en de OvFD nodig”, liet Luiten in oktober optekenen. Hij kreeg veel bijval. Waardoor op de redactie weer de vraag rees: is een coalitie tegen gebonden advies in de maak?

Familiehypotheken: een vak en product apart

Nog voordat de aandacht eind dit jaar op familiehypotheken kwam te liggen doordat DNB-onderzoekers beweerden dat deze hypotheken ‘een prijsopdrijvend effect konden hebben’, sprak AM in 2023 al eens met Bas de Bruin van Jens Onderlinge Hypotheken. Hij en zijn kompaan Martin Schuurman begonnen in 2016 met het schrijven van een akte die het financieren en afsluiten van een familiehypotheek juridisch en fiscaal moest dichttimmeren. Ze waren er uiteindelijk een jaar mee bezig. Het is namelijk geen sinecure. Je kunt het natuurlijk ook op een bierviltje uitschrijven, maar “zo’n kroeg-familiehypotheek is leuk zolang het goed gaat. Als er ooit gedoe ontstaat, blijkt dat niets op papier hebben staan best onhandig is”, drukt De Bruin zich op AMweb nog voorzichtig uit.