Het gaat in de zaak om een klant die in oktober 2014 een Overeenkomst Opdracht Hypotheken sluit met Goedkopehypotheek.nl. De klant en de adviseur komen een honorarium van € 2.000 overeen. In de overeenkomst staat het volgende: "Indien u, voordat bemiddeling door Goedkopehypotheek.nl heeft geleid tot afsluiting door u van een hypotheek, besluit geen gebruik (meer) te maken van de advies- en/of bemiddelingsactiviteiten van Goedkopehypotheek.nl bent u een honorarium verschuldigd van € 0. Daarvoor ontvangt u dan een factuur. Dit geldt ook indien nog geen concrete offerte van enige financiële instelling aan u is gepresenteerd (…)’
Niet tevreden
De adviseur dient vervolgens in januari 2015 een omzettingsverzoek in bij CMIS voor een CMIS Basis Hypotheek. De klant voldoet de nota van € 2.000 begin maart 2015. Er ontstaat wat onduidelijk omtrent de offerte en de consument hoort een tijdje niets van de adviseur. Vervolgens krijgt de klant te horen dat het kantoor een nieuwe adviseur zal aanwijzen. De klant laat op 19 mei 2015 weten niet tevreden te zijn en wenst de overeenkomst te beëindigen. De klant eist het honorarium van € 2.000 terug.
Na wat gesteggel laat de adviseur het volgende weten: "De klant heeft onze factuur betaald en daarmee erkend dat er voldaan is aan de inspanningsverplichting. Sterker nog, ons bedrijf heeft tot tweemaal toe een nieuwe adviseur aangeboden aan mevrouw. Van die diensten heeft mevrouw kennelijk geen gebruik willen maken. Overigens staan wij nog steeds open om de zaak door een andere adviseur van ons bedrijf op te laten pakken."
De zaak komt bij het Kifid. De adviseur verweert zich daar als volgt: "Er is een opdracht tot dienstverlening getekend waarbij een bedrag van € 2.000 is overeengekomen. Consument heeft de nota voldaan en daarmee erkend dat er voldaan is aan de inspanningsverplichting. Consument heeft ingestemd met deze inspanningsverplichting welke in de overeenkomst staat vermeld, anders had zij de nota niet voldaan."
Inspanning
Maar die vlieger gaat niet op. Volgens de Geschillencommissie van Kifid is de clausule in de overeenkomst duidelijk. "De consument heeft de overeenkomst beëindigd voordat de hypothecaire geldlening tot stand is gekomen. Er was op dat moment zelfs nog geen juiste offerte aan de consument aangeboden. Dit betekent dat de consument € 0,- verschuldigd is aan de adviseur."
In de vorige zaak tegen Goedkopehypotheek.nl stelde het Kifid dat een adviseur een inspanningsverbintenis heeft om te adviseren en te bemiddelen en geen resultaatverbintenis. Maar in deze zaak ligt dat anders. Ook al heeft de adviseur zich ingespannen, 'nu in de overeenkomst expliciet is opgenomen dat geen honorarium verschuldigd is wanneer de hypothecaire financiering niet tot stand komt, is er geen grondslag voor het in rekening brengen van het honorarium.'
AFM
Het Kifid gaat in de uitspraak niet in op het standpunt van de AFM dat 'no cure no pay' niet wenselijk is in een provisieloos tijdperk. De Rabobank werd destijds door de toezichthouder gemaand om met een dergelijk model te stoppen en gaf uiteindelijk ook toe: voor hypotheekadvies moet altijd betaald worden. De AFM hanteert het volgende uitgangspunt: "De oriëntatie kan kosteloos geschieden in een eerste gesprek, zodat consumenten de kans krijgen een goede adviseur te vinden, zonder dat ze daarvoor een rekening ontvangen. Zodra deze fase achter de rug is en er overgegaan wordt tot advisering moet daarvoor ook een rekening worden betaald, ongeacht of er nu wel of niet een financieel product wordt afgesloten."
