Te weinig en te laat. Zo zou je de recente poging van het Verbond in retrospectief kunnen typeren om de tuchtraad voor verzekeraars onafhankelijker te maken. Van een compleet tandeloze tijger werd de commissie ondergebracht in een onafhankelijke stichting en de raad kreeg de mogelijkheid om waarschuwingen en berispingen op te leggen. Het Verbond zag echter nog steeds geen reden om verzekerden zelf klachten in te laten dienen. Dat moet nog steeds via de voorzitter van Kifid.
Wat er nu is, dat is geen tuchtrecht. Alle tuchtraden kunnen sancties opleggen, maar de Tuchtraad Financiële Dienstverlening niet”
Niet meer indirect klagen
Hoewel Dekker in zijn brief over dat laatste onderdeel geen uitspraken doet, kan gepensioneerd advocaat en expert op dit gebied Ton Steinz zich niet indenken dat die mogelijkheid niet opgenomen wordt. “Die belangrijke stap is nog wel te nemen: de mogelijkheid voor verzekerden om zelf te klagen. Maar dat zal ongetwijfeld wel zo worden vormgegeven. Als je een wettelijk tuchtrecht instelt, dan is het uitgesloten dat het niet aan de orde komt.”
'Dit is een heel zwak gebeuren'
Dekker kondigt de nieuwe vorm van tuchtrecht aan in zijn Kamerbrief over langlopende letselschadezaken. Verbeterd tuchtrecht zou voor verzekeraars een prikkel zijn om dat voortvarender op te lossen. De aanleiding is dus de letselkwestie, maar het vernieuwde tuchtrecht zal voor de hele branche gelden. Het verbaast Steinz niet. “Wat er nu is, dat is halfslachtig tuchtrecht. Er is geen codificatie van het tuchtrecht. Er kunnen heel beperkt sancties worden opgelegd en verzekerden kunnen geen klachten indienen. Daarvan heeft de Tweede Kamer gezegd dat het zo niet langer kan. Dit is een heel zwak gebeuren en het moet anders.”
Tuchtraad diep weggestopt
De financiële dienstverlening heeft in het verleden altijd een tuchtraad gehad waar iedereen een klacht kon indienen. Maar vanaf 2008 werden de verzekerden afgekoppeld en werd de tuchtraad diep weggestopt bij het Verbond. Verzekerden hadden vanaf dat moment geen klachtrecht meer. Consumenten werden doorverwezen naar Kifid waar de voorzitter moet besluiten of hun klacht naar de tuchtraad kon. Al werd aan die werkwijze nooit ruchtbaarheid gegeven.
Steinz kan de afschaffing niet los zien van het uitbarsten van de Woekerpolisaffaire rond 2007. Volgens hem vreesde het Verbond eindeloos veel tuchtprocedures, waarop de tuchtraad buiten het zicht werd gezet en tandeloos gemaakt.
Niet gericht op de persoon, maar op de maatschappij
De minister ziet eenzelfde regeling voor zich als degene waar banken aan moeten voldoen. Maar met één verschil. Bij banken is de regeling gericht op individuele medewerkers, voor verzekeraars zal het tuchtrecht gelden voor de onderneming. Steinz voorziet daar nog wel ongelijke situaties opdoemen, bijvoorbeeld bij rechtsbijstandverzekeraars. Word je geholpen door een advocaat van de verzekeraar, dan geldt voor die persoon het tuchtrecht uit de advocatuur; gericht op de persoon.
Word je echter geholpen door een hbo-geschoolde jurist of andere rechtshulpverlener van de verzekeraar, dan kan alleen de maatschappij aangesproken worden via het tuchtrecht. "Het is het beste dat dit wordt opgelost met de gelijktijdige invoering van een tuchtrecht voor deze rechtshulpverleners, aan de hand van het tuchtrecht voor advocaten", concludeert Steinz.
Toezicht DNB
Over de vormgeving van de nieuwe tuchtraad zal nog gediscussieerd worden. Het toezicht op de uitvoering is al wel belegd, schrijft Deker. "DNB zal er (risicogeoriënteerd) op toezien dat verzekeraars zijn onderworpen aan een tuchtrechtelijke regeling die voldoet aan de wettelijke voorwaarden en kan handhavend optreden indien daartoe aanleiding is.”
