De Commissie van Beroep van Kifid heeft enkele uitspraken gedaan in zaken waarbij klanten hadden geklaagd over de variabele rente op hun doorlopend krediet bij de geldgever. Die rente liep niet in de pas met de marktrente, waardoor klanten te veel rente hebben betaald. Interbank is vervolgens begonnen met het uitkeren van rentecompensaties. Maar dat is niet helemaal goed gegaan: "In afwijking van deze uitspraken heeft Interbank de compensatie berekend met de fictieve ingangsdatum 1 januari 2008 en zonder een rentevergoeding te rekenen voor de periode dat de individuele kredietvergoeding lager was dan de referentierente", zo oordeelt de geschillencommissie in twee recente klachtzaken. "De geschillencommissie concludeert dat Interbank de rentecompensatie voor deze consumenten opnieuw moet berekenen over de gehele looptijd van hun doorlopend krediet. Voor zover betrokken consumenten voordeel hebben gehad van het niet meebewegen met de relevante marktrente, mag de kredietverstrekker dat in de herberekening meenemen."
Rentereeks uit deskundigenrapport
De twee zaken hebben betrekking op doorlopende kredieten afgesloten bij Interbank of een voorganger daarvan. Een krediet is in maart 2005 afgesloten met een variabele rente van 7,3%, het andere een jaar later met een variabele van 6,4%. Kifid hanteert de opvatting dat bij een doorlopend krediet de consument redelijkerwijs mag verwachten dat het rentetarief van zijn krediet stijgt en daalt naarmate de relevante marktrente in het algemeen stijgt en daalt. De commissie van beroep stelde begin vorig jaar dat de rentereeks uit een deskundigenrapport gebruikt moet worden als referentie voor de relevante marktrente.
Maar Interbank is het daar niet mee eens, omdat de referentierente niet de reële gemiddelde marktrente weergeeft vóór 1 januari 2008. Compensaties zijn daarom alleen berekend voor de periode na die datum. Kifid vindt dat niet terecht: "De referentierente is het gemiddelde van vergelijkbare rentes en kenbaar uit openbare bronnen. Het verloop van het gemiddelde weerspiegelt de beweging in de relevante markt. Voor het berekenen van de rentecompensatie moet de kredietverstrekker de referentierente gebruiken zoals weergegeven in het deskundigenrapport. De Commissie van Beroep heeft dit recent in enkele uitspraken opnieuw bevestigd. De argumenten van de kredietverstrekker geven geen aanleiding om hiervan af te wijken. De kredietverstrekker dient de rentecompensatie te berekenen vanaf de start van de kredietovereenkomst."
Verschil moet constant blijven
De kredietverstrekker moet het verschil tussen de kredietvergoeding en het gemiddelde rentetarief in de markt tijdens de looptijd van het krediet hetzelfde houden. "Wanneer van dat verschil wordt afgeweken in het nadeel van de consument, heeft de consument recht op rentevergoeding. Anders dan de kredietverstrekker stelt, maakt het voor het recht op rentecompensatie niet uit of de kredietvergoeding hoger of lager was dan de referentierente. Ook terwijl de kredietvergoeding lager was dan de referentierente kan aan de consument te veel rente in rekening zijn gebracht. De individuele kredietvergoeding moet gedurende de gehele looptijd van het doorlopend krediet in de pas blijven met de referentierente."
Voordeel consument moet ook meegenomen worden
Interbank kan dus opnieuw gaan rekenen. "De kredietverstrekker mag voor het meebewegen van het rentetarief uitgaan van aanpassingen per kwartaal. Wanneer uit de herberekening blijkt dat de consument meer heeft betaald dan de kredietverstrekker in rekening mocht brengen, dan moet de kredietverstrekker de te veel betaalde rente terugbetalen. Als de consument er voordeel van heeft gehad dat de rente niet steeds met de relevante marktrente heeft meebewogen, dan mag de kredietverstrekker dat in de berekening meenemen en hoeft deze alleen terug te betalen wat de consument per saldo te veel heeft betaald." Op de vergoeding wordt de al betaalde rentecompensatie in mindering gebracht.
Uitspraak 2021-0447 (bindend) en 2021-0448 (niet-bindend)
