Wie kent ze niet, de ouderwetse begrafenisverzekeringen die lang geleden een uitkering van soms wel enige honderden guldens toezegden bij overlijden? De dochter van een 96-jarige vrouw vindt er na het overlijden van haar moeder in 2020 ook eentje in de administratie. De polis dateert van 1934 en is gesloten door haar grootouders. Het verzekerd kapitaal bedraagt honderd gulden. Er is 25 jaar lang een premie betaald van 6 cent per week; in totaal is 78 gulden premie voldaan. De uitkering van omgerekend € 45 levert een mooie bijdrage aan de kosten van de koffie na afloop van de uitvaart. Maar de vrouw vindt dat er meer uit te halen is. Ze besluit een gokje te wagen met een klacht.
Drie kansen: winstdeling, indexering of zilveren guldens
De polis, inmiddels ondergebracht bij Ardanta, levert geen aanspraak op winstdeling, maar heeft de verzekeraar in de 86 jaar na het afsluiten wel winst opgeleverd. Bij een rekenrente van 4% is dat € 3.135, berekent ze. Is er geen winstdeling, dan zou er toch op zijn minst sprake moeten zijn van indexering, betoogt ze bij Kifid. Dat is in de geest van het door haar grootouders afgesloten contract, dat bedoeld was om de kosten van de uitvaart te dekken. Indexering zou een bedrag van € 2.303,13 opleveren. Door maar € 45 uit te keren, is de verzekeraar in 1934 ernstig tekortgeschoten in zijn zorgplicht door geen indexeringsclausule aan te bieden. De vrouw eist € 2.500 en als dat niet wordt toegewezen betaling van 100 zilveren guldens, omdat de gulden bij het afsluiten van de verzekering in 1934 was gekoppeld aan de zilverwaarde.
Winstdeling niet vermeld
Zoals vaker geeft de geschillencommissie aan dat bepalend is wat er staat op het polisblad en in de verzekeringsvoorwaarden. In dit geval staat op het polisblad de aanduiding 'z.w.', wat inhoudt dat er geen recht op winstbijschrijving was. "Op het polisblad of in de verzekeringsvoorwaarden staat verder niets over een recht op winstdeling. De vordering van de consument tot uitkering van winst is daarom ongegrond."
Indexering: bedrag was duidelijk
Dat het verzekerd bedrag geïndexeerd had moeten worden, ook al was daar geen recht op, vindt Kifid niet. "Het bij overlijden uit te keren bedrag was immers duidelijk, namelijk 100 gulden. Wanneer dit bedrag door prijsstijging niet langer toereikend is om het beoogde doel te bereiken, namelijk het dekken van de uitvaartkosten, lag het op de weg van de (groot)ouders van de consument of de nabestaanden om daar desgewenst voorzieningen voor te treffen, bijvoorbeeld door het sluiten van een nieuwe (aanvullende) verzekering."
Zorgplichtschending na 20 jaar verjaard
De schending van de zorgplicht is na bijna 90 jaar lastig te bewijzen: "De verzekeraar kan niet meer achterhalen wat er in 1934 door de verzekeringsagent van de rechtsvoorganger van de verzekeraar met de grootouders van de consument is besproken." De commissie volgt de argumentatie van Ardanta dat een eventuele schending is verjaard. "Een rechtsvordering tot vergoeding van schade verjaart in ieder geval door verloop van twintig jaren na de gebeurtenis waardoor de schade is veroorzaakt."
Uitkering in nominaal bedrag
Tot slot krijgt de vrouw ook de gevraagde zilveren guldens niet. "In artikel 6:111 BW staat dat een verbintenis tot betaling van een geldsom naar haar nominale bedrag moet worden voldaan, tenzij uit de wet, gewoonte of rechtshandeling anders voortvloeit. Het nominale bedrag dat is vermeld op het polisblad is 100 gulden. Uit voornoemd wetsartikel volgt dat betaling van dit bedrag naar zijn rekenkundige grootte moet worden bepaald in de valuta waarin het bedrag luidt. Bedragen die luiden in guldens zijn sinds 1 januari 2002 van rechtswege omgezet in euro’s. De vordering tot uitkering in zilveren guldens is daarom ongegrond."
