Veltenaar is een veelgevraagd spreker en auteur van het boek Once Upon a Future, dat hij samen met Leen Zevenbergen schreef.
De transitie is onafwendbaar, zegt Veltenaar. “We gaan naar een nieuwe fase in onze beschaving. We hebben de planeet dienstbaar gemaakt aan onze eigen economie, groei en welvaart. Dat gaat ten koste van alle leven op aarde – inclusief ons eigen leven. We zijn afhankelijk van de biodiversiteit en die gaat verloren.”
De transitie is geen ongeluk, maar een natuurlijke wet, stelt de futuroloog. “We hebben als mensheid drie planeten nodig. En 1,3 miljard mensen verpesten het voor de rest. Na de transitie gaat de focus van welvaart naar welzijn, van ego naar eco en van ik naar wij.”
Welke risico-ontwikkelingen op het gebied van schade ziet u in de toekomst?
“De komende jaren zullen schades aan bijvoorbeeld huizen en infrastructuur significant toenemen. Ze zullen vaker voorkomen en ernstiger zijn. Verzekeren onder bestaande condities is onmogelijk. In het Global Risk Report 2020 van het World Economic Forum worden jaarlijks de grootste risico’s voor de wereld beschreven. Nooit eerder komen zo veel risico’s uit één categorie. Acht van de tien risico’s zijn ecologisch. En we zien ook genoeg gebeuren om ons heen. Kijk naar de overstroming in Japan in 2018. En de bosbranden in Californië, met een totale schade van bijna 30 miljard.”
En wat betekent de coronapandemie in dit verband?
“Dat is een drama natuurlijk. Maar het is een geluk bij een ongeluk. Een wake up call voor de mensheid.”
Wat betekent de transitie voor verzekeraars?
“De huidige polisvoorwaarden voorzien hier niet in. Voor verzekeraars zijn er drie oplossingen. Ze kunnen ervoor kiezen om minder winst te maken. Ze kunnen de premies significant verhogen. Of ze kunnen deze schades uitsluiten. Dat laatste gebeurt al en zal ook steeds meer gaan gebeuren. Dat betekent dat de overheid haar geld anders zal moeten verdelen om reserves aan te leggen voor deze grote schades. Je ziet nu dat de overheid de coronacrisis betaalt met geleend geld.”
De verzekeraar moet weer terug naar zijn oorspronkelijke bedoeling en weer een maatschappelijk instituut zijn. Daarvoor zijn ze bedacht. En niet voor de aandeelhouders.”
Wordt de rol van verzekeraars daardoor kleiner?
“Nou, vooral ánders. De verzekeraar moet weer terug naar zijn oorspronkelijke bedoeling en weer een maatschappelijk instituut zijn. Daarvoor zijn ze bedacht. En niet voor de aandeelhouders. Een verzekeraar is geen commercieel bedrijf. Dat hebben wij, mensen, ervan gemaakt.”
Valt er dan nog wel genoeg te verdienen?
“O, zeker. Dat heeft Feike Sijbesma als bestuurder van DSM bewezen. Hij maakte met het bedrijf in tien jaar tijd de transitie van doing well naar doing good. Hij nam de klimaatverandering serieus en wist daar mooie winsten mee te behalen. Het aandeelhoudersbelang werd ondergeschikt gemaakt aan de lange termijnvisie.”
Denkt u dat verzekeraars die stap ook zullen zetten? Per slot was het na de crisis van 2008 voor de banken ook weer business as usual.
“Ze hebben geen keuze. We zitten in een snelkookpan waarin de druk steeds groter wordt. Ik schat dat we de komende tien tot vijftien jaar die keuze nog zelf kunnen maken. Daarna niet meer, dan worden we overvallen.”
Wat hebben verzekeraars nodig voor de maatschappelijke transitie?
“Voldoende sociaal draagvlak en veel geld. Dat is één uitweg. Maar dat is er nu niet. Een tweede uitweg – en daarvoor zullen verzekeraars gaan kantelen – is die van de evolutie. Daarvoor zullen ze nu hard aan het werk moeten.”
Ziet u al goede ontwikkelingen?
“Niet echt onder grote verzekeraars, wel onder een aantal kleine en vooral corporaties. Daar zie ik positieve ontwikkelingen. Achmea doet z’n best en Interpolis is goed bezig. De intenties zijn in elk geval fantastisch.”
Hoe ziet het traject – naar doing well – er globaal uit?
“De eerste weg is de boardroom. Daar moet het besef waarvoor je bestaat doordringen. Vervolgens moeten de bestuurders naar de aandeelhouders. Gaan die niet akkoord, dat vertrek je als bestuurder. Tweede weg is een afgedwongen kanteling door overheid en samenleving. Bijvoorbeeld door belastingheffing kan de verzekeraar in de juiste richting worden geduwd. De derde manier is de natuur die haar dwingende werk doet. Maar natuurlijk is de eerste optie de allerbeste. En eigenlijk is deze ook niet echt moeilijk. Als ik mijn verhaal vertel in een boardroom vraag ik de bestuurders of ze thuis hun kinderen kunnen uitleggen wat ze aan het doen zijn.”
Meer informatie over de Week van AM staat hier.
