Een stel verkoopt in april 2019 de woning, waarop een aflossingsvrije hypotheek rustte van voor 1 januari 2013. Ze gaan na de verkoop, die uiteindelijk in november rondkomt, tijdelijk huren en nemen te tijd om een geschikte volgende koopwoning te zoeken. In maart 2020 laten ze bij een hypotheekadviseur een berekening maken van wat zij kunnen lenen, ervan uitgaande dat de rente 100% aftrekbaar is. Drie maanden later laten ze hun oog vallen op een woonboerderij. Na enige twijfel, er moet het een en ander aan de boerderij worden verbeterd, rolt er in december een voorlopig koopcontract uit.
Maandlasten blijken veel hoger
De adviseur gaat weer aan de slag en komt met een berekening waarbij de maandlasten plots veel hoger uitpakken. Dat is gek, vindt het paar. In een gesprek met de adviseur komt de aap uit de mouw: de nieuwe aflossingsvrije hypotheek wordt te laat gesloten. De renteaftrek kan alleen worden meegenomen als de nieuwe hypotheek uiterlijk aan het einde van het volgende jaar na verkoop van de vorige woning wordt gesloten.
In verband met het financieringsvoorbehoud gaan de klanten verder met de adviseur en in januari tekenen ze een overeenkomst van opdracht. Een week later accepteren ze een offerte van de Rabobank. Maar ze balen van de gemiste renteaftrek. De adviseur had hun daarop moeten wijzen, vinden ze. Het verweer van de adviseur is dat er voor januari geen overeenkomst van opdracht lag, zodat hij daartoe niet gehouden was.
Eerdere verkoop was bekend
De geschillencommissie van Kifid moet uitkomst brengen. Daar claimen de klanten € 42.000 schade; de gemiste hypotheekrenteaftrek voor een periode van tien jaar. Er was al in maart 2020 een overeenkomst van opdracht tot stand gekomen, want toen is gesproken over de situatie van de consumenten, hun wensen en hun financiële positie. De adviseur wist toen al dat de vorige koopwoning in 2019 was verkocht en heeft berekeningen gemaakt uitgaande van de aftrekbaarheid van de rente. Hij had moeten aangeven dat de nieuwe hypotheek voor eind 2020 moest zij gepasseerd om nog aanspraak te kunnen maken op de renteaftrek, zo besluiten ze hun klacht.
Schriftelijke overeenkomst niet vereist
Kifid stelt vast dat er in maart 2020 al een stilzwijgende overeenkomst van opdracht tot stand is gekomen. “Voor een overeenkomst van opdracht is niet vereist dat er sprake is van een schriftelijke overeenkomst. Vaststaat dat er op verschillende momenten en via verschillende kanalen contact is geweest tussen de consumenten en de adviseur. Ook heeft de adviseur een indicatieve berekening gemaakt voor de consumenten. Al deze omstandigheden bij elkaar maken dat er reeds in maart 2020 tussen partijen sprake was van een overeenkomst van opdracht.”
Niet alleen naar inkomen vragen
Vanaf toen had hij dus een zorgplicht en die vraagt een diepgaandere dienstverlening dan de adviseur heeft geboden, vindt de geschillencommissie. “De consumenten hadden mogen verwachten dat er door de adviseur niet alleen naar hun inkomen werd gevraagd, maar dat de adviseur zich ook zou vergewissen van andere omstandigheden, zoals hun woonsituatie en hun (eventuele eerdere) hypothecaire geldlening. In dit geval heeft de adviseur erkend dat hij op de hoogte was van het feit dat de consumenten toen een woning huurden. De adviseur had hierop moeten doorvragen om zo met juistheid te kunnen vaststellen welk fiscaal regime van toepassing was en hij had de consumenten op het overgangsrecht kunnen wijzen.”
Welke schade de klanten hebben geleden, is onzeker omdat het vooral om toekomstige schade gaat. Kifid stelt voor dat beide partijen in onderling overleg een regeling treffen. Zo niet, dan hakt de geschillencommissie de knoop door.
