Alles over Leennormen

Met de leennormen van 2024 bekend én in aantocht doet de hypotheekadviseur er goed aan om zoveel mogelijk dossiers nog voor het einde van het jaar definitief te maken. Dat is ieder jaar wel zo, maar gezien de wijzigingen die er allemaal aan zitten te komen valt die urgentie nu écht niet te onderschatten. Iets wat de hypotheekadviseur nog onvoldoende scherp op het netvlies lijkt te hebben, schat Harrie-Jan van Nunen, directeur VCN HypotheekService, in.

Het ministerie van Financiën maakte eerder deze week de definitieve leennormen voor 2024 bekend. De verschillen ten opzichte van de voorgestelde wijzigingen in de leennormen, waar marktpartijen eerder dit jaar op konden reageren, blijken uiteindelijk minimaal. Vier zaken die desondanks in het oog springen.

Rond 1 november maken het Ministerie van Financiën en de Nationale Hypotheek Garantie de leenvormen voor hypotheken voor het komende jaar bekend. ''Dit jaar lijken de wijzigingen ingrijpende dan de laatste jaren het geval is geweest'', laat De Hypotheekshop weten. Zij denken dat de voorgestelde veranderingen vooral impact zullen hebben op particulieren die een energie onzuinige woning aanschaffen met een koopsom tussen de 405.000 en 440.000 euro (NHG), met een laag inkomen zonder loonsverhoging, een studieschuld open hebben staan en een resterende renteperiode korter dan 10 jaar.

Grote verontwaardiging onder studenten en (net-)afgestudeerden toen DUO vorige week bekendmaakten dat de rente op studieschulden in 2024 ruim vijfmaal hoger is dan in 2023. Hun kansen op het kunnen kopen van een huis waren al niet hoog, maar dalen hiermee tot het nulpunt, klinkt het geregeld. Maar hoe groot is de impact van die rentewijziging op de leencapaciteit dan?

De strengere normen voor het afsluiten van een hypotheek hebben geleid tot meer aankopen van woningen door particuliere woningverhuurders, blijkt uit onderzoek van het Centraal Planbureau (CPB). Doordat starters minder kunnen lenen, konden investeerders makkelijker huizen kopen. Toch heeft het verhogen van de leennomen naar verwachting weinig zin om de positie van koopstarters verbeteren. Dat veroorzaakt namelijk weer hogere prijzen.

Negentien openbare reacties zijn er binnengekomen op de internetconsultatie over het wijzigen van de Tijdelijke regeling hypothecair krediet 2024. Welke wijzigingen er uiteindelijk worden doorgevoerd in de leennormen voor het aankomende jaar moet natuurlijk nog maar blijken. Wel zagen we een aantal terugkerende kwesties waar het ministerie van Financiën mee aan de slag kan. We bespreken er vier.

Het ministerie van Financiën heeft een consultatieronde gestart voor de wijziging van de Tijdelijke regeling hypothecair krediet. Een mogelijke belangrijke aanpassing is dat er vanaf 2024 in de leennormen rekening gehouden gaat worden met het energielabel van de woning.

Leen- en acceptatienormen behoeden enerzijds mensen voor overkreditering, maar houden aan de andere kant in tijden van - nog steeds dure - huizen en stijgende hypotheekrentes woningen buiten het bereik van starters. Uriël Ballast van Hypotheek Visie vindt dat de branche hierover met elkaar in gesprek moet. Hij laat direct een proefballonnetje op: waarom de hoogte van de verplichte aflossing niet laten afhangen van de leeftijd van de woningeigenaar?

De fors dalende koopkracht van huishoudens door gestegen kosten van levensonderhoud is onvoldoende meegenomen in de nieuwe leennormen voor hypotheken. Dit concludeert Paul Schuiling, consultant bij Charco & Dique (onderdeel van ProjectiveGroup) en voormalig toezichthouder bij de AFM.

Al ruim tien jaar is Christian Dijkhof de voorzitter van de Organisatie van Financiële Dienstverleners (OvFD). Hoewel hij inschat dat zijn laatste termijn als voorzitter is aangebroken, blijft hij strijdbaar. Opkomend voor het belang van de financieel adviseur en haar klanten. Onder meer de leennormen zijn nodig aan vervanging toe, betoogt hij.